Бизнестің тәуекелдіктерін қалай азайтуға болады?

№2 кеңес: көп қолма-қол ақша алмаңыз

Алдымен, заңды тұлғалардың арасындағы бір шарттың шегінде қолма-қол есеп-айырысудың ақырғы мөлшері 1 000 АЕК аспауы тиіс екендігінен бастайық, ол 2017 жылы 2 269 000 теңгені құрайды. Көрсетілген сомадан асатын мәміле бойынша заңды тұлғалардың арасындағы төлемдер қолма-қол ақшасыз тәртіппен ғана орындалады («Төлемдер және төлем жүйелері туралы» Заңның 25 б. 9 т.).

Сондай-ақ, банктер қолма-қол ақшаны алу бойынша операцияларды бақылауға міндетті. Егер шот бойынша ірі сомалар алынса, банк клиенттен осындай алымның мақсатын және себебін сұрайды.

Салдары қандай болуы мүмкін?

Егер банктің сұрауы бойынша сіз алынған қолма-қол ақшаны жұмсау жөнінде құжаттарды бере алмасаңыз, банк интернет-банкті тежеуге, операцияны орындаудан бас тартуға немесе іскери қарым-қатынасты тоқтатуға құқылы.

Тәуекелдіктерді қалай болдырмау керек?

1. Жеткізушілермен барлық есептерді қолма-қол ақшасыз үлгімен аударуға тырысыңыз. Бұл сенімді және қауіпсіз. Егер сіздің контрагентіңіз қолма-қол ақшамен төлеуді талап етсе, есіңізде болсын – бұл мәміле сіздің бизнесіңіз үшін жоғарғы тәуекелділігі бар: контрагент шарт бойынша талаптарды орындамауы мүмкін, және оны жауапкершілікке тарту қиынырақ болады. Сіздің контрагентіңіз салықтардан үнемдей алады, ал сіз реттеуші органдардың және банктің тарапынан ірі қолма-қол ақшаны алу және төлеу туралы сұрақтар аласыз.
2. Жалақы ақысын төлеу үшін банктегі жалақы жобасын пайдаланыңыз. Бұл қолма-қол ақшамен төлегенге қарағанда, жылдам және қауіпсіз. Сондай-ақ, жалақы жобасы есеп-айырысу шотынан қолма-қол ақшаны алғанға қарағанда, арзанырақ болады, ал қызметкерлер банктен жеңілдетілген ұсыныстар алады.
3. Іссапарлық шығындарды және үлкен емес шаруашылық төлемдерді бизнестің корпоративтік картасы арқылы орындауға болады. Бұл бухгалтерге осындай операцияларды тіркеуді жеңілдетеді және сіздің «қолма-қол ақшаға айналдыру» шығындарыңызды азайтады.

Егер сіздің бизнесіңізде қолма-қол ақшаны алмау мүмкін болмаса, барлық қажетті құжаттарды дұрыс ресімдеңіз, оларды банктің талабы бойынша беруге дайын болыңыз, алудың мақсаттарын дұрыс көрсетіңіз және қолма-қол ақша алатын банктің өзінде шаруашылық операцияларды жүргізіңіз.

№3 кеңес: интернет-банкте жұмыс істеген кезде ақпараттық қауіпсіздіктің ережелерін сақтаңыз

Қазір көптеген операциялар интернет арқылы жүргізіледі. Бұл алаяқтарды тартады. Сондықтан электронды алаяқтықтың тәуекелдігі аса жоғары жерде қауіпсіздіктің қарапайым шараларын сақтау маңызды.

Тәуекелдіктер неде?

Қазір төлемдерді компьютерден, планшеттен және смартфоннан орындау мүмкін болғандықтан, алаяқтардың мақсаты вирустық бағдарламалық қамсыздандырудың көмегімен Сіздің интернет-банкіңізден немесе ұялы банкіңізден деректерді алу болады.

Ал егер Сіздің бухгалтеріңіз бірнеше компаниялардың ісін жүргізсе, онда бір компьютерде бірнеше компаниялардың шоттарына қол жеткізу үшін деректер сақталады. Мұндай компьютерден деректерді алу алаяқтарға ерекше қызық.

Салдары қандай болуы мүмкін?

Әдетте алаяқтар екі сценарийдің бірімен әрекет етеді:

1. Вирус интернет-банкке кіру үшін деректерді санайды. Одан кейін қаскүнемдер төлем тапсырыстарын жасайды және оларды банкке Сіздің атыңыздан жібереді.
2. Вирус Сіз жасаған төлемдегі кейбір деректемелерді ауыстырады, мысалы, ЖСН және шот нөмірін, төлемді алушының атауын өзгертусіз қалдырады.

Қаскүнемдер әр түрлі тәсілдермен құпия деректерде алуға тырысуы мүмкін. Мысалы, банктің қауіпсіздік қызметінің жұмысшысы ретінде қоңырау шалуға, немесе жасанды хат жазуға немесе банктен хабарлама жіберуге және жеке деректерді хабарлауды сұрауы мүмкін.

Барлық осы жағдайларда ақша жеке тұлғалардың шоттарына, не бір күндік фирмалардың шоттарына кетеді және ең қысқа мерзімде қолма-қол ақшамен алынады. Одан кейін шоттың иесін табу іс жүзінде мүмкін емес.

Тәуекелдіктерді қалай болдырмау керек?

Техникадағы қауіпсіздік:

1. Сіз интернетке шығатын барлық құрылғыларда міндетті түрде антивирус орнатыңыз және жиі жаңартып тұрыңыз.
2. Интернет-банкке арналған компьютерде интернетке және поштаға қол жетімділікті шектеңіз (ең дұрыс нұсқасы – интернет-банкте жұмыс істеу үшін жеке компьютердің болуы).
3. Антивирустық бағдарламада беймәлім мекенжайдан келген пошта хабарламаларын тексеруді және тежеуді орнатыңыз.
4. Әрбір интернет-банктің қауіпсіздік жөнінде нұсқаулығы бар – соны оқыңыз және браузердегі жұмысты және басқа бағдарламаларды оның талаптарына сәйкес күйге келтіріңіз.

Интернет-банкті пайдаланудағы қауіпсіздік:

1. Интернет-банктің логині мен паролін Сіз ғана білуіңіз керек. Ешкімге құпия деректерді хабарламаңыз: сіздің банктен SMS-хабарламамен алатын, банктік онлайн-сервистерге, карта нөмірлеріне, CVV (картаның арғы жағындағы үш санды код) және растау кодтарына қол жеткізу логині мен парольдері.
2. Егер сіз төлемдерді жіберуді бухгалтерге сенсеңіз, онда төлемдерді растау ережелерін екі қол қоюмен орнатыңыз және төлемдерді ұялы банк арқылы растаңыз.
3. Егер Сізге қоңырау шалып, жеке деректеріңізді айтуды сұраса, ешқандай ақпаратты айтпау арқылы сөйлесуді үзу керек және банкке (alfabank.kz сайтындағы немесе Сіздің банктік картаңыздың кері жағындағы телефон бойынша) немесе Өзіңіздің жеке менеджеріңізге қайта қоңырау шалуыңыз қажет.
4. Егер сіз сим-картаны қайта шығару туралы хабарлама алсаңыз, ал Сіз оны жасамасаңыз, тез арада банкке қоңырау шалып, шотты және картаны, жағдайды анықтағанша, тежеп тастаңыз. Бұл шоттағы Сіздің ақшаңызды сақтауға көмектеседі.
5. Төлемдерді растау үшін электронды кілтті пайдаланған кезде, оны төлемді растаған кезде ғана қосыңыз және басқаларға қол жетімсіз жерде сақтаңыз. Төлемді растаған кезде, Сіздің алушыңыздың шот нөмірін тексеріңіз.
6. Егер санкцияланбаған шегерімді анықтаған болсаңыз, тез арада банкке және құқық қорғаушы органдарға ақша қаражаттарын өндіріп алу үшін өтініш білдіріңіз. Неғұрлым тезірек Сіз оны жасасаңыз, соғұрлым ақшаны қайтару мүмкіндігі болады!

Егер Сізде банктік сайттың түпнұсқалығына не Сізге электронды пошта арқылы келген, банктің сұрауларына күмәніңіз пайда болса, банктің колл-орталығына дереу хабарласыңыз.